1 juni 2005
In het voorjaar van 1606 liet de VOC vanuit Batavia een schip uitvaren om nieuwe gebieden ten zuiden van Indië in kaart te brengen en handelspartners te zoeken. Het schip de Duyfken strandde aan de noordkust van ‘het onbekende zuidland’: Australië. In 2006 wordt in Nederland en Australië uitgebreid stilgestaan bij de 400-jarige vriendschappelijke band tussen de twee landen. Het Rijksmuseum voor Volkenkunde presenteert vanaf oktober 2005 een grote tentoonstelling over Australië, het grootste eiland ter wereld en tegelijkertijd het kleinste continent.
Vooraankondiging
tentoonstelling
Australië, het land en de mensen
7 oktober 2005 t/m 27 augustus 2006
in het Rijksmuseum voor Volkenkunde Leiden
Voor de eerste keer organiseert een Nederlands museum een grote tentoonstelling over Australië. Duizend vierkante meters met verrassende bekende en onbekende voorwerpen uit de eigen collectie, bruiklenen van andere Nederlandse musea en Australië. En speciaal geproduceerde filmreportages. Een deel van de vaste tentoonstelling (Oceanië) in het museum moet er zelfs tijdelijk voor wijken. Voor de tentoonstelling is nauw samengewerkt met specialisten dicht bij de bron, van het South Australian Museum uit Adelaide, Australië.
Meer dan 50.000 jaar geleden trok een kleine groep mensen van Timor over zee naar Australië; zij slaagden er in zich aan te passen en verspreidden zich over een enorm gebied.
Rond 1600 waren er meer dan 250 verschillende groepen Aboriginals, elk met hun eigen taal, geschiedenis en gebruiken.
Aboriginals hebben een hechte relatie met het land: zij bezitten het niet, maar gebruiken en veranderen het. Elk merkteken in het landschap, een boom, steen, rivier en rots, kan een rol spelen in de geschiedenis en in scheppingsverhalen die als dromen worden overgedragen.
De Europeanen die in 1606 de kust van Australië bereikten, troffen een land aan dat in Europese ogen niet ‘in gebruik’ genomen was. Er was niets gecultiveerd, begrensd of letterlijk in bezit genomen. Zij noemden Australië dan ook een leeg land. Een fataal misverstand was geboren.
De contacten tussen immigranten en Aboriginals werden tot diep in de twintigste eeuw getekend door dit misverstand.
Pas de laatste jaren wordt Aboriginal-cultuur en -spiritualiteit gezien als een kostbaar en uniek deel van de Australische nationale identiteit.
Aan de hand van vijf thema’s worden vier eeuwen vol misverstand, confrontatie, aanpassing, handhaving van de macht en erkenning uitgediept.